فرار از تیرهای شیطان

 

---

 با توجه به اهمیتی که اسلام به نظم زندگی اجتماعی می دهد و حفظ نظام خانواده و جامعه به این است که هر کس از محدوده خود تجاوز نکند و نیز نگاه آلوده اولین تیر زهراگینی است که شیطان برای تجاوز کار شدن بشر به کار می برد لذا خدای متعال از ابتدا از لسان ائمه ی هدی علیهم اسلام این نگاه را کنترل کرده است.

---

از روایات چنین بدست می آید شعاع نگاه اگر طرف نامحرمان رود تیر زهرآگین شیطان است و حسرتهای طولانی درپی خواهد آورد.

چشم جزو اعضایی از بدن است که در روز قیامت از اعمالش پرسیده خواهد شد و وظیفه ی انسان در برابر این عضو مهم این است که آن را به مناظر ممنوع و آلوده به گناه نیالاید.چه بسیارنگاهها که با ندامت توام است لذا مراقبت از چشم به برتری های معنوی و فضیلت آدمی کمک می کند.

 

عفت در نگاه در زنان

اولین وظیفه زنان وجوب حفظ و کنترل دیده و نگاه است: «یغضض من ابصارهنّ؛ دیده های خود را از نامحرم و آنچه که نظر کردن به آن حرام می باشد فرو گیرند(نور آیه 31).

 

یغضض از مادّه ی غضّ به معنای کاهش و کم کردن می باشد و مقصود این است که دیده های خود را - که قلمرو آن وسیع بوده و شامل نگاههای ضروری، مفید و خداپسندانه و نگاههای غیرضروری ، شهوت آلود و خیره شدن می باشد - کاهش داده و به نگاههای ضروری و خداپسندانه و عفیفانه بسنده کنند و از نگاه به بدن مردان نامحرم جز مواضعی که معمولاً آن را نمی پوشانند  و ازچشم چرانی و نظرهای شهوت آلود و التذاذی پرهیز نمایند.

بنابراین نگاه به چهره ی مردان باید محدود به نگاهی باشد که لازمه ی گفت و گوهای ضروری و خداپسندانه است. چنانکه قرآن کریم (احزاب آیه 32) تکلم زنان با مردان نامحرم را منحصر به چنین گفت و گوهایی کرده است، نه نگاهی که ازروی هوی و تماشا و برانداز کردن خصوصیات مردان و دقت در آنها است . به سخن دیگر، نظر کردن باید جنبه ی آلیّت و ابزار بودن داشته باشد؛ یعنی وسیله و مقدمه ای برای فهم مطب در گفت و گو باشد، نه صرف تماشا و براندازی و لذت بردن.

همانند این که، گاهی نظر کردن به آیینه برای دیدن چهره ی خویشتن است، در اینجا نظر به آن جنبه ی آلی و ابزاری دارد و گاهی نظر کردن به آیینه برای دیدن خود آیینه و خریدن آن است که در این فرض در آن دقت شده و ویژگیهای آن بررسی می شود، در اینجا نظر استقلالی است؛ یعنی هدف از دیدن آیینه، دیدن خود اوست نه دیدن خویشتن.

البته نظر کردن به چهره ی نامحرم، به نظر فقهای اسلام مشروط به شرط دیگر نیز می باشد و آن اینکه بدون ریبه باشد؛ یعنی خوف لغزش و انحراف به وسیله ی نگاه کردن وجود نداشته باشد وگرنه حرام است.

 

عفت در نگاه در مردان

مردان نیز در عفت در نگاه مطابق بیان نورانی قرآن کریم با زنان مشترک می باشند، جز اینکه نظر کردن مردان به تمام سر و بدن زنان نامحرم حرام می باشد، به استثنای گردی صورت و دستها تا مچ البته در صورتی که از زینت و آرایش محرّک شهوت ،خالی باشد و نگریستن بدون لذت و ریبه باشد.

آثار نگاه به نامحرم:

باید توجه داشت که چشم و گوش و سایر حواس، ابزار اطلاع رسانی به دل هستند و عدم اطلاع رسانی صحیح موجب عدم فهم صحیح قلب و عقل می گردد، چرا که چشم پیشوای دل است. نگاه به نامحرم تیر مسمومی است از شیطان که قلب و شخصیت را نشانه گرفته، عقل را اسیر، فکر را مشغول، غریزه را مشتعل، استعدادها را دفینه و رذیلت ها را پرورش، دل را مسموم و شخصیت را بیمار می سازد و چه بسا فتنه ها و مصائبی می آفریند. از جمله گرفتاری به مرض عشق مجازی یا قرار گرفتن در امواج وسوسه های شیطانی - شهوانی و امراض جسمی و روانی.

آثار نیک عفت در نگاه:

عفت چشم به انسان آزاداندیشی، به فکر فراغت، به غریزه آرامش، به استعدادها شکوفایی و به دل و شخصیت صحت و سلامت می بخشد؛ در نتیجه صفات آدمی نیکو گشته و حلاوت و شیرینی ایمان و عبادت را می چشد و قلبش به نور محبت الهی روشن شده و عجایب عالم و عظمت و جمال الهی را مشاهده می کند و به ازای هر کنترل و حفظ چشم در برابر نامحرم یک حوریه ی بهشتی به ازدواج او درخواهد آمد. (میزان الحکمه، ج 12، موضوع نظر)

 

بنابراین با عفت چشم و نگاه، عفاف در ابعاد دیگر نیز حاصل گشته و ملکه ی انسانی عفت در نفس آدمی ایجاد می گردد. و درصورت عفیف نبودن بهترین ابزار برای فریب شیطان می شود ،زیرا شیاطین جنی و انسی از راه مجاری ادراکی – حواسی به ویژه چشم ، انسان را فریب می دهند «هر چه دیده بیند دل کند یاد». در نتیجه دروازه ی روح و قلب که قلمرو ممنوعه می باشد و به دست هیچ کس جز خود انسان و خدای خویش گشوده نمی شود، به سوء اختیار خود به روی شیطان بازگشته و قلب و شخصیت انسان تباه می گردد؛ ضمن اینکه موجب عوارض ناگوار عصبی و روانی و جسمانی می شود. به همین جهت اولین توصیه قرآن کریم به مردان و زنان با ایمان، عفاف در نگاه است.راهی برای کنترل نگاه:

اساسی ترین راه برای پرهیز از چشم چرانی و نگاه به حرام، آن است که انسان باور کند که استعداد و توانایی آن را دارد که می تواند با مجاورت  تهذیب نفس، چشم دل خود را بینا و جمال دل آرای خدای خویش را مشاهده نماید و از لذایذ بی نظیر و همیشگی آن در دنیا و آخرت بهره مند گردد.

به راستی اگر مرد و زن با ایمان باور داشته باشند که خداوند چشم هایی را که به خیانت میگردند و آنچه را سینه ها پنهان می دارند می داند:"یَعلَمُ خائِنَةَ الاَعیُنِ و ما تُخفی الصُّدور" (غافر /19) و در قیامت نیز چشم ها بر صدور آدمی گواهی می دهند (فصلت 21-20) آیا آلوده به چشم چرانی و نگاه به حرام می شوند؟!!!

سمیه فیض آبادی

بخش احکام اسلامی تبیان